Linden
Explorateur,
Père des orchidées
by
Nicole Ceulemans
in cooperation with
Guido Braem and Ronnie Viane
Mercator Fonds, 2006
239 pp., hundreds of colour pictures
several black-white illustrations
ISBN 90 6153 630 8
D/2006/703/1
ISBN 2 87953 018 0
Ean 9872879530185
(for exclusive distribution in Luxemburg
by Edtions Schortgen)
english - nederlands
This book has been edited in French and English.
Info:
livresdart@mercatorfonds.be
or
web@mercatorfonds.be
Nicole Ceulemans, Jean Linden’s great-great-grand-daughter, worked
very enthusiastic to have a better knowledge about her ancestor/nurseryman.
She collected a lot of documents and information, travelled in his footsteps
trough Central- and South-America looking for traces from his expeditions.
Jean Linden’s public life began in the very young state Belgium,
19th century.
Count de Kerchove de Denterghem wrote the foreword that is followed
by, as acknowledgements, a short introduction.
In a first subchapter ‘A la recherche de Jean Linden, 1994-2005’
she tells about Jean Linden and his family.
A second subchapter tell about the young Linden (born in Luxemburg)
in the earliest years of the Belgian state.
In the first chapter ‘L’Aventure’ we read about Lindens’
the explorations: expeditions to Brazil, Mexico, Venezuela and New Granada.
Linden, born in 1817, left Belgium to Brazil in 1835 with Funck and
Ghiesbreght, commissioned by the Belgian government. During this 2 years
expeditions they collected a lot of plants, especially palms and orchids
kept their attention. During a second expedition, they travelled to
Mexico (1837-1841). Nicole Ceulemans did find there traces of her ancestor
in the states Tabasco, Chiapas and Yucatan. In 1839-1840, Linden became
very ill due to an Yellow fever infection but he survived. This expedition
was not easy at all. Then Linden had a third mission from the Belgian
government to explore Venezuela and New Granada. (1841-1844). This chapter
is interesting not only for the expeditions ‘in se’ but
also because of the several reasons that made the expeditions possible
or nearly impossible: politics, local situations, the economic importance
of the expeditions, Lindens relation with the Belgian and international
authorities, the experiences he had and the conclusions he made (f.i.
that some orchids grow high in the mountains where it is could be very
cold and so it is not good at all to grow them in very warm greenhouses),
…
In the second chapter ‘De Retour en Europe’ we read that
Linden had the ambition to become professional plant-seller or to become
director of the Belgian Botanic Garden in Brussels. He never succeeded
the latter. Anyway, it was his intention to stay active with plants.
He tries to settle in Europe, marries, starts a family en begins a plants
business orientated to wealthy and ‘prestigious’ clients.
Funck and Schlim go on expedition for him to collect plants. The subchapters
‘L’Ascension Economique’ and ‘Une Mémoire
des Lieux’ tell more about Linden’s the commerial life,
his knowledge and his activities. In these, Luxembourg (Limpertsberg)
and Brussels (Park Leopold) are very important and also Ghent where
he started a nursery on the grounds of the Verschaffelt company. Paris
and his relations in London seem to have been very important too. The
firm ‘Linden’ becomes world-famous. The subchapter ‘Les
Relations’ discusses the network of people, nationally and internationally
that were important to Linden: Jean-Baptiste Nothomb, Jean-Pierre Pescatore,
Barthélemy Dumortier, Adolphe Brongniart, William Hooker, John
Lindley, Louis Van Houtte, the Belgian Royal Family, …
The third chapter ‘Les Publications’ is about the publications
in which Linden was involved: Orchidaceae Lindenianae (1846) by John
Lindley, Preludia Forae Columbiane (1853) by Jules Emile Planchon in
‘Bulletins de l’Académie royale des Sciences, des
Lettres et des Beaux-Arts de Belgique’, Pescatorea (1854-1860?),
Hortus Lindenianus (1859-1860), Lindenia (1885-1906), L’Illustration
Horticole (1854-1896) edited by Verschaffelt till this company from
Ghent was bought by Linden, Le Journal des Orchidées –
Guide Pratique de Culture (1890-1897) some name this the ‘Lindenia’
for the poor, …
A short fourth chapter tells about Linden’s last days, his funeral
and what this days still witnesses about his existence: a statue in
the Brussels Park Leopold, the directors house, also in the Park Leopold
and of course the ‘Pescatorea’ and the ‘Lindenia’,
a lot of plants named after him, …
With the chapter ‘Jean Linden Retrouvé’ we arrive
at the end of this splendid book. With the title of this chapter the
author refers to the fact that she nearly knew nothing about her ancestor
during the times that he was world-famous and that he still is important
for the orchid world.
At the end we find a bibliography, a people index, index of institutes
and names of plants.
I (R.N.) believe that the authors research, different journeys included,
leading to the making of this book has been extremely fascinating. This
book is also fascinating and it gives us a taste of what has been Jean
Linden’s life. Very often biographies written by members of the
family of the ‘subject’ are not much objective. No, they
mostly glorify the family and the family patrimony. I have not at all
the impression that this book is such a biography. It is more an objective
story about Jean Linden written for those with interest in Linden. This
book is a very beautiful edition with nice pictures making the reader
dream about more. I think especially on the ‘Pescatorea’
and the ‘Lindenia’,
both re-edited in limited numbers by Naturalia (France).
(top)
Nicole Ceulemans, achter-achter kleindochter van Jean Linden zette zich
met veel enthousiasme aan het werk om meer over haar voorvader/plantenkweker
te vernemen. Ze verzamelde heel wat documenten en informatie, reisde
hem achterna naar Centraal-Amerika en Zuid-Amerika op zoek naar achtergebleven
sporen van zijn ontdekkingsreizen aldaar.
Ze benadert in haar boek het prille onafhankelijke België en het
België in de negentiende eeuw.
Graaf de Kerchove de Denterghem schreef het voorwoord waarna Nicole
Ceulemans onder de vorm van dankbetuigingen een korte inleiding schrijft.
In een eerste onderhoofdstukje ‘A la recherche de Jean Linden,
1994-2005’ situeert ze Jean Linden en haar familie.
Een tweede onderhoofdstukje behandelt de jongere jaren van Jean Linden,
zijn afkomst (Luxemburg) en het nog jonge België.
In een eerste hoofdstuk ‘L’Aventure’ komen de exploratiereizen
van Linden aan bod. Reizen naar Brazilië; Mexico, Venezuela en
Nieuw Granada komen aan bod. Linden, geboren in 1817, vertrok in 1835
in opdracht van de jonge Belgische staat naar Brazilië, samen met
Funck en Ghiesbreght. Deze reis duurde twee jaar. Allerhande planten,
waaronder palmen en orchideeën trokken hun aandacht. Er werd heel
wat materiaal verzameld. Een tweede zending bracht Linden en zijn kompanen
naar Mexico (1837-1841). De auteur vond daar sporen terug van haar voorvader
in de staten Tabasco, Chiapas en Yucatan. In 1839-1840 werd Linden het
slachtoffer van de gele koorts en wonder boven wonder overleefde hij
deze ziekte. Het was helemaal geen gemakkelijke expeditie. De Belgische
regering zond Linden voor een derde missie naar Venezuela en Nieuw Granada
(1841-1844). Dit hoofdstuk is interessant, niet alleen omwille van de
reizen op zich maar ook omwille van allerhande situaties die de reis
hetzij mogelijk maakten, hetzij soms zeer bemoeilijkten: politiek, lokale
situaties, het economisch belang van de reizen, Lindens verhouding tot
de Belgische en internationale instanties, inzichten die hij opdeed
(bijvoorbeeld dat er orchideeën hoog in de bergen groeien waar
het zeer koud kan zijn én dat die dus best niet in warme serres
gehouden worden), …
In een tweede hoofdstuk ‘De Retour en Europe’ zien we onder
andere dat Linden ambitie had om hetzij professioneel leverancier te
worden van planten hetzij om directeur te worden van de Botanische tuinen
van België te Brussel. Het laatste is hij nooit geworden. In elk
geval wilde hij met planten bezig blijven. Hij probeert te wennen aan
het Europese leven, huwt, sticht een gezin en begint met een plantenhandel
gericht op rijke en ‘prestigieuze’ klanten. Funck en Schlim
worden door hem op missie gezonden om planten te verzamelen. De onderhoofdstukken
‘L’Ascension Economique’ en ‘Une Mémoire
des Lieux’ gaan dieper in op de ontwikkeling van het commerciële
leven van Jean Linden, zijn kennis en zijn activiteiten. Luxemburg (Limpertsberg)
en Brussel (Park Leopold) zijn hier heel belangrijk, ook Gent (waar
hij in 1869 een bedrijf opricht op de tereinen van de firma Verschaffelt),
Parijs en zijn relaties in Londen blijken van belang te zijn geweest.
Het bedrijf ‘Linden’ wordt wereldberoemd. Het onderhoofdstuk
‘Les Relations’ bespreekt het netwerk van personen, nationaal
en internationaal, die van belang waren voor Linden. Het gaat hier echt
niet om de minsten: Jean-Baptiste Nothomb, Jean-Pierre Pescatore, Barthélemy
Dumortier, Adolphe Brongniart, William Hooker, John Lindley, Louis Van
Houtte, de Belgische koninklijke familie, …
In het derde hoofdstuk ‘Les Publications’ bespreekt de auteur
de vele publicaties waarbij Linden betrokken was: Orchidaceae Lindenianae
(1846) van John Lindley, Preludia Forae Columbiane (1853) onder leiding
van Jules Emile Planchon verschenen in ‘Bulletins de l’Académie
royale des Sciences, des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique’,
Pescatorea (1854-1860?), Hortus Lindenianus (1859-1860), Lindenia (1885-1906),
L’Illustration Horticole (1854-1896) een uitgave van Verschaffelt
tot dit Gentse bedrijf door Linden overgenomen werd, Le Journal des
Orchidées – Guide Pratique de Culture (1890-1897) wel eens
de Lindenia’ van de armere genoemd, …
Het korte, vierde hoofdstuk ‘Linden et les Orchidées’
gaat over de laatste dagen van Jean Linden, zijn begrafenis en wat nu
nog van zijn bestaan getuigt: de directeurswoning in het Park Leopold,
een buste van Linden eveneens in het Park Leopold, vooral ook de ‘Pescatorea’
en de ‘Lindenia’, vele planten die naar hem genoemd zijn,
…
Het hoofdstuk ‘Jean Linden Retrouvé’ sluit dit prachtige
boek af. Met deze titel verwijst de auteur naar het feit dat zij omzeggens
niets wist van een voorvader die in zijn tijd wereldberoemd was en nu
nog van belang is in de orchideeënwereld.
Achteraan het boek bevindt zich een bibliografie, een index van personen,
instituten en plantennamen.
Ik (R.N.) ben er zeker van dat haar opzoekingswerk, het reizen inbegrepen,
dat uiteindelijk tot dit boek leidde extreem boeiend moet geweest zijn.
Het boek op zich is ook boeiend en laat ons een beetje proeven van wat
het leven van Jean Linden moet geweest zijn. Heel dikwijls zijn biografieën
die door familieleden geschreven zijn weinig objectief, een verheerlijking
eerder van de familie en het familiale erfgoed. Ik heb geenszins de
indruk dat dit met deze biografie het geval is. Het is eerder een objectief
relaas over Jean Linden voor de geïnteresseerden. Daarnaast is
het boek heel mooi uitgegeven en van mooie illustraties voorzien die
naar meer doen verlangen. Ik denk hier vooral aan de ‘Pescatorea’
en de ‘Lindenia’die
beiden een tiental jaren geleden in beperkte oplage heruitgegeven werden
door Naturalia Publications uit Frankrijk.
(top)